คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 978/2567

บทความวันที่ 12 ธ.ค. 2567, 11:06

มีผู้อ่านทั้งหมด 693 ครั้ง

ขายฝากยอดเงินไม่ตรงตามจริง สัญญาเป็นโมฆะ

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 978/2567
    ขณะทำสัญญาขายฝากที่ดินพิพาทโจทก์เข้าใจว่าตกลงขายฝากที่ดินพิพาทเป็นเงิน 160,000 บาท ตามจำนวนที่โจทก์ได้รับจากจำเลยที่ 2 มิใช่ 500,000 บาท  ตามที่ระบุในสัญญาขายฝาก เป็นกรณีโจทก์สำคัญผิดในเรื่องราคาขายฝาก แม้มิใช่การสำคัญผิดในลักษณะของนิติกรรม หรือตัวบุคคลซึ่งเป็นกรณีแห่งนิติกรรม หรือทรัพย์สินซึ่งเป็นวัตถุแห่งนิติกรรม   แต่ราคาที่ตกลงขายฝากย่อมมีความสำคัญมากพอกับตัวทรัพย์ที่เป็นวัตถุแห่งนิติกรรม ถือว่าโจทก์แสดงเจตนาทำนิติกรรมขายฝากโดยสำคัญผิดในสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรม  สัญญาขายฝากที่ดินพิพาทตกเป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 156  ไม่มีผลบังคับตามกฎหมาย ศาลต้องเพิกถอนนิติกรรมการจดทะเบียนขายฝากที่ดินพิพาท ส่วนเงินจำนวน 160,000 บาท ที่โจทก์ได้รับจากจำเลยที่ 2 เป็นการรับไว้โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้  โจทก์ต้องคืนให้แก่จำเลยที่ 1 ฐานลาภมิควรได้ตามมาตรา 172 วรรคสอง
    แม้จำเลยที่ 1 มิได้ฟ้องแย้งให้โจทก์คืนเงินที่โจทก์ได้รับจากการขายฝากแก่จำเลยที่ 1 แต่โจทก์ไม่อาจอ้างสิทธิใดๆ ที่จะยึดถือเงินนั้นไว้  เนื่องจากสัญญาขายฝากเป็นโมฆะเพราะโจทก์แสดงเจตนาทำนิติกรรมการขายฝากโดยสำคัญผิดในสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรม ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 156  ศาลย่อมมีอำนาจพิพากษาให้โจทก์คืนแก่จำเลยที่ 1 ไปในคราวเดียวกัน  ไม่ถือว่าเป็นการพิพากษาเกินคำขอ  ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 142

อ้างอิง คำพิพากษาฎีกาประจำพุทธศักราช 2567 ตอนที่ 1