คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3139/2568

บทความวันที่ 7 ส.ค. 2568, 11:55

มีผู้อ่านทั้งหมด 678 ครั้ง

โฆษณาแฝง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3139/2568
             โจทก์ฟ้องว่า เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2563 เวลากลางวัน จำเลยโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์  หรือแสดงชื่อและเครื่องหมายการค้าของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ประเภทเบียร์ ยี่ห้อช้าง (Chang)(ต่อไปเรียกว่า "เครื่องดื่มแอลกอฮอล์") โดยนำป้ายไวนิล ขนาดกว้างประมาณ 1.2 เมตร ยาวประมาณ 5.5  เมตร จำนวน 3 ป้าย ที่มีรูปช้างสีขาว 2 เชือก หันหน้าเข้าหากันภายใต้น้ำพุสีทอง มีข้อความภาษาอังกฤษสีขาวขนาดใหญ่และหนาว่า "Chang" ข้อความภาษาไทยสีขาวขนาดเล็กว่า "น้ำแร่ธรรมชาติตราช้าง" ข้อความภาษาไทยขนาดใหญ่ว่า "สดชื่นทุกวันกับเพื่อน"กับข้อความภาษาอังกฤษสีเหลืองขนาดเล็กว่า "MINERAL" และรูปหยดน้ำเล็ก-ใหญ่ กระจายอยู่ โดยรูปและข้อความทั้งหมดอยู่บนพื้นหลังสีเขียว  ซึ่งปรากฎชื่อและเครื่องหมายการค้าของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไปแขวนไว้บริเวณชายคาหน้าร้านค้าของจำเลย  อันเป็นสถานประกอบการค้าที่จำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วย ทั้งป้ายไวนิลพิพาทมีลักษณะเหมือนหรือคล้ายคลึงกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ นับเป็นการกระทำใดๆ ให้ประชาชนโดยทั่วไปได้พบเห็นหรือทราบข้อความป้ายโฆษณาดังกล่าว  โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขายสินค้า ประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ข่าวสาร  และเป็นการชักจูงให้ลูกค้าที่ใช้บริการร้านค้าของจำเลยและบุคคลทั่วไปดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งเป็นสุราตามกฎหมายว่าด้วยสุราโดยตรงหรือโดยอ้อม ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ในทางการค้าของจำเลย อันเป็นการฝ่าฝืนต่อกฎหมาย เหตุเกิดที่ตำบลเวียง  อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย  ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551 มาตรา 3, 32, 43
          จำเลยให้การปฏิเสธ
          ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551 มาตรา 32 วรรคหนึ่ง, 43(ที่ถูก 43 วรรคหนึ่ง) ปรับ 20,000 บาท ไม่ชำระค่าปรับให้จัดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 29, 30
          จำเลยอุทธรณ์
          ศาลอุทธรณ์ภาค 5 พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
         โจทก์ฎีกา 
         ศาลฎีกาตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว  ข้อเท็จจริงรับฟังเป็นยุติในเบื้องต้นตามที่คู่ความไม่โต้แย้งกันชั้นนี้ว่า ในวันเวลาและสถานที่เกิดเหตุตามฟ้อง  จำเลยอนุญาตให้มีการแขวนป้ายไวนิลพิพาท ตามเอกสารหมาย จ.2 ที่หน้าร้านค้าของจำเลย  อันเป็นสถานประกอบการค้าที่จำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วย  ป้ายไวนิลพิพาทมีจำนวน 3 ป้าย มีรูปช้างสีขาว 2 เชือก  หันหน้าเข้าหากันภายใต้น้ำพุสีทอง  ด้านบนและด้านล่างของน้ำพุจะมีส่วนของน้ำพุสีแดงประกอบอยู่ มีข้อความภาษาอังกฤษสีขาวขนาดใหญ่และหนาว่า “Chang” ข้อความภาษาไทยสีขาวขนาดเล็กว่า “น้ำแร่ธรรมชาติตราช้าง” ข้อความภาษาไทยสีขาวขนาดเล็กว่า “น้ำแร่ธรรมชาติตราช้าง” ข้อความภาษาไทยขนาดใหญ่ว่า “สดชื่นทุกวัน ข้อความภาษาไทยขนาดเล็กว่า “MINERAL” มีรูปหยดน้ำเล็ก-ใหญ่ กระจายอยู่ซึ่งรูปและข้อความทั้งหมดอยู่บนพื้นหลังสีเขียว  ภาพสัญลักษณ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ปรากฏตามเอกสารหมาย จ.5 เครื่องหมายที่ใช้กับสินค้า “เครื่องดื่มน้ำแร่” ปรากฎตามเอกสารหมาย ล.1 ภาพลักษณ์ของเครื่องดื่มน้ำแร่ปรากฏตามเอกสารหมาย ล.2
          คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ว่า จำเลยกระทำความผิดตามฟ้องหรือไม่  โดยโจทก์ฎีกาในทำนองว่า การโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ไม่จำเป็นต้องระบุชื่อหรือเครื่องหมายการค้าหรือภาพลักษณ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยตรง  ป้ายไวนิลพิพาทมีข้อความชักจูงใจแก่ผู้พบเห็นตามกฎหมายแล้ว  โดยศาลอุทธรณ์ภาค 5 วินิจฉัยคดีนี้ว่า ป้ายไวนิลพิพาทไม่มีรูปหรือลักษณะอะไรที่เด่นชัดว่าเป็นการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ คำว่า  “สดชื่นทุกวันกับเพื่อน” ยังไม่เข้าลักษณะการชักจูงใจให้ผู้อื่นดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยตรงหรือโดยอ้อม   ข้อความที่ปรากฎบนป้ายไวนิลพิพาทยังไม่ถึงขนาดรับฟังว่ามีความหมายสื่อถึงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์  ศาลฎีกาโดยมติที่ประชุมใหญ่ เห็นว่า โจทก์ฟ้องคดีนี้โดยอ้างว่าจำเลยโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยการแสดงชื่อและเครื่องหมายของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ประเภทเบียร์  ยี่ห้อช้าง (Chang) อันเป็นการอ้างภาพสัญลักษณ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ประเภทเบียร์ ยี่ห้อช้าง (Chang) ตามเอกสารหมาย จ.5 สำหรับคำว่า “ภาพลักษณ์” เป็นคำที่ปรากฏอยู่ในมาตรา 32 วรรคสอง  แห่งพระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551  ซึ่งกฎกระทรวง กำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการแสดงภาพสัญลักษณ์เพื่อประกอบการโฆษณาหรือประชาสัมพันธ์เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2553  ข้อ 1 ให้ความหมายของคำว่า “ภาพลักษณ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ” หมายความว่า ภาพเครื่องหมายการค้าของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามกฎหมายว่าด้วยเครื่องหมายการค้า  ประกอบกับจำเลยอ้างว่า รูปภาพที่ปรากฏบนป้ายไวนิลพิพาทเป็นไปตามเอกสารหมาย ล.1  ซึ่งเป็นประกาศโฆษณาคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า/เครื่องหมายบริการ  จึงเห็นควรนำพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ.2534 มาพิจารณาประกอบ  โดยถือภาพลักษณ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ประเภทเบียร์ ยี่ห้อช้าง(Chang) ตามเอกสารหมาย จ.8 แผ่นที่ 6 ถึงแผ่นที่ 9 เป็นภาพเครื่องหมายการค้าของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าตามกฎหมายว่าด้วยเครื่องหมายการค้า สำหรับเครื่องหมายการค้าดังกล่าวมีสาระสำคัญคือ รูปช้างสีขาว 2 เชือก  หันหน้าเข้าหากันภายใต้น้ำพุสีทอง  ด้านบนและด้านล่างของน้ำพุ จะมีส่วนของน้ำพุสีแดงประกอบอยู่  กับมีคำภาษาอังกฤษตัวใหญ่และหนาว่า “Chang” อยู่ด้านล่าง นอกจากนี้ มีข้อความภาษาอังกฤษตัวเล็กเป็นวงโค้งว่า “PRODUCT OF THAILAND” กับมีข้อความภาษาอังกฤษตัวเล็กเหนือคำว่า “Chang” ว่า  “LAGER BEER”  ดังนี้  ภาคส่วนสำคัญของเครื่องหมายการค้าจึงอยู่ที่รูปช้างสีขาว 2 เชือก  หันหน้าเข้าหากันภายใต้น้ำพุสีทอง  ด้านบนและด้านล่างของน้ำพุจะมีส่วนของน้ำพุสีแดงประกอบอยู่กับคำภาษาอังกฤษตัวใหญ่และหนาว่า “Chang” อยู่ด้านล่าง  อันเป็นภาพลักษณ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ประเภท เบียร์ยี่ห้อช้าง สำหรับภาคส่วนคำว่า “PRODUCT OF THAILAND” และคำว่า “LAGER BEER” มีขนาดเล็กมากเมื่อเปรียบเทียบกับภาคส่วนสำคัญของเครื่องหมายการค้าดังกล่าวเบื้องต้น นับแต่เพียงส่วนประกอบของเครื่องหมายการค้าเท่านั้น  หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือ         ลำพังคำว่า  “PRODUCT OF THAILAND” และคำว่า “LAGER BEER” ยังไม่อาจทำให้เครื่องหมายการค้าได้รับการจดทะเบียนได้ เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบกับรูปภาพที่ปรากฎบนป้ายไวนิลพิพาทแล้ว  จะเห็นได้แต่ภาคส่วนสำคัญของเครื่องหมายการค้านี้เช่นกัน  หากไม่ตั้งใจพิจารณาแล้วจะไม่สังเกตเห็นคำว่า “น้ำแร่ธรรมชาติตราช้าง” และภาษาอังกฤษคำว่า “MINERAL” อีกทั้งเอกสารหมาย ล.1 ก็ปรากฎว่ามีการไม่ขอถือเป็นสิทธิแต่ผู้เดียวที่จะใช้อักษรไทย คำว่า “น้ำแร่ธรรมชาติตรา” และอักษรโรมัน “MINERAL” แสดงให้เห็นชัดเจนว่า คำดังกล่าวไม่ใช่ภาคส่วนสำคัญของเครื่องหมายการค้าที่ขอจดทะเบียน  เมื่อเอกสารดังกล่าวเป็นประกาศโฆษณาคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าที่มีการนำภาพสัญลักษณ์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ประเภทเบียร์ ยี่ห้อช้าง (Chang) มาใช้ โดยเพิ่มเติมคำที่ไม่ใช่ภาคส่วนสำคัญและใช้คำที่ไม่อาจถือเป็นสิทธิแต่ผู้เดียวได้ เช่นนี้  จึงไม่พอรับฟังว่าเป็นการโฆษณานำแร่ธรรมชาติตามที่จำเลยอ้างได้ นอกจากนี้ข้อความที่ว่า “สดชื่นทุกวันกับเพื่อน” นั้น อาจมีส่วนเป็นชักจูงใจให้กลุ่มคนที่เห็นป้ายไวนิลพิพาทซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ไปดื่มสังสรรค์  อันเป็นการชักจูงใจให้ผู้อื่นดื่มโดยอ้อม ประกอบกับร้านค้าของจำเลยมีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จำหน่ายด้วย นับแต่มูลเหตุจูงใจให้จำเลยโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ซึ่งเป็นสินค้าในร้านค้าของจำเลย พยานหลักฐานของโจทก์เท่าที่นำสืบมาจึงฟังได้ว่าจำเลยโฆษณาเครื่องหมายของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อันเป็นการชักจูงใจให้ผู้อื่นดื่มโดยอ้อม สำหรับพยานหลักฐานและคำแก้ฎีกาของจำเลยในทำนองว่า ป้ายไวนิลพิพาทแขวนไว้เพื่อบังแดด และเป็นการโฆษณาน้ำแร่ธรรมชาติ  การตีความกฎหมายต้องกระทำโดยเคร่งครัดนั้น  ยังไม่อาจรับฟังหักล้างพยานหลักฐานของโจทก์ได้  ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 5 พิพากษามานั้น  ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาของโจทก์ฟังขึ้น
    พิพากษากลับ ให้บังคับคดีไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น

ปรึกษาข้อกฎหมายสอบถาม 02-948-5700 หรือ 081-616-1425 หรือ 081-625-2161, 081-821-7470