คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 56/2565

บทความวันที่ 26 ต.ค. 2566, 09:48

มีผู้อ่านทั้งหมด 238 ครั้ง

ข้อตกลงเรื่องเบี้ยปรับไว้ในสัญญาเช่าบังคับได้
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 56/2565
           สัญญาเช่าข้อ 16 ระบุว่า ในกรณีสัญญาสิ้นสุดไม่ว่าเพราะเหตุใดๆ ผู้เช่าจะต้องขนย้ายทรัพย์สินและบริวารส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าคืนให้แก่ผู้ให้เช่าในสภาพเรียบร้อยที่ผู้ให้เช่าสามารถใช้ประโยชน์ได้ทันทีภายใน 30 วัน  นับแต่วันที่สัญญาสิ้นสุดลง หากพ้นกำหนดนี้แล้วผู้เช่าต้องชดใช้ค่าปรับแก่ผู้ให้เช่าในอัตราร้อยละ 667 บาท สัญญาข้อนี้เป็นกรณีที่โจทก์และจำเลยตกลงกันไว้ล่วงหน้าหากจำเลยผิดข้อตกลงตามสัญญาดังกล่าวยินยอมให้โจทก์มีสิทธิเรียกค่าปรับรายวันจากจำเลยได้  เป็นการตกลงกำหนดเบี้ยปรับไว้ล่วงหน้า  เมื่อจำเลยผิดสัญญาจำเลยจึงต้องรับผิดตามข้อสัญญาดังกล่าว
     จำเลยไม่ได้ส่งมอบอาคารที่เช่าคืนโจทก์ภายในกำหนดระยะเวลาตามสัญญาเช่า  อันเป็นการไม่ชำระหนี้ตรงตามเวลาที่กำหนดไว้ โจทก์ย่อมมีสิทธิเรียกให้จำเลยชำระค่าปรับรายวัน ตามสัญญาเช่าข้อ 16 ในฐานะเป็นจำนวนน้อยที่สุดแห่งค่าเสียหายและโจทก์มีสิทธิพิสูจน์ค่าเสียหายยิ่งกว่านั้นได้ตาม ป.พ.พ.มาตรา 380 วรรคสอง  การที่จำเลยไม่ส่งมอบอาคารที่เช่าคืนโจทก์ เมื่อสัญญาเช่าสิ้นสุดลงโจทก์ย่อมได้รับความเสียหายในส่วนที่ต้องดำเนินการให้จำเลยขนย้ายทรัพย์สิน  และบริวารออกไปจากอาคารที่เช่าพร้อมกับส่งมอบอาคารที่เช่าคืนโจทก์ในสภาพเรียบร้อย  และการที่จำเลยยังคงอยู่ในอาคารที่เช่าต่อไปหลังจากสัญญาสิ้นสุดลงแล้ว โดยไม่มีสิทธิ ย่อมเป็นการละเมิดต่อโจทก์ ทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายขาดประโยชน์ที่จะได้รับจากทรัพย์สินของโจทก์อีกส่วนหนึ่งด้วย  ซึ่งเป็นค่าเสียหายคนละส่วนกับค่าปรับรายวันตามสัญญาเช่าข้อ 16
    เมื่อสัญญาเช่าสิ้นสุดลงแล้ว  จำเลยไม่ส่งมอบอาคารที่เช่าคืนโจทก์ ย่อมทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายไม่สามารถใช้ประโยชน์จากอาคารของโจทก์ได้  แม้อาคารของโจทก์ก็มีสภาพผุกร่อนของคอนกรีต  อันส่งผลให้อาคารมีสภาพที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ  ชีวิต ร่างกายหรือทรัพย์สิน หรืออาจไม่ปลอดภัยจากอัคคีภัย  แต่ก็ยังสามารถใช้อยู่อาศัย  หรือใช้ประโยชน์อื่นได้โดยจำเลยเองก็ยังประสงค์จะขอให้โจทก์ต่อสัญญาเช่าให้อีก  โจทก์จึงอาจนำอาคารของโจทก์ออกไปให้บุคคลอื่นเช่าได้  ที่ศาลชั้นต้นกำหนดให้จำเลยชำระค่าเสียหายคิดเสมือนค่าเช่ารายเดือน  ในอัตราเท่ากับอัตราค่าเช่าตามสัญญาที่โจทก์ขอ นับว่าเหมาะสมแล้ว
    โจทก์ฟ้องเรียกค่าเสียหายค่าบำรุงรายปีเนื่องจากจำเลยอยู่ในอาคารที่เช่าต่อไปหลังจากสัญญาเช่าสิ้นสุดลงแล้วโดยไม่มีสิทธิ โดยโจทก์นำอัตราค่าบำรุงรายปีที่จำเลยต้องชำระตามสัญญาเช่ามาเป็นเกณฑ์ในการเรียกค่าเสียหายส่วนนี้  เท่ากับโจทก์เรียกค่าเสียหายโดยอาศัยข้อสัญญาเช่า  เมื่อสัญญาเช่ามีการบอกเลิกสัญญาทำให้สัญญาสิ้นสุดลงแล้ว  โจทก์จึงไม่อาจเรียกให้จำเลยชำระค่าบำรุงรายปีตามสัญญาได้อีก คงมีสิทธิเรียกค่าเสียหายอันเนื่องมาจากจำเลยผิดสัญญาเท่านั้น
#ปรึกษาคดี โทร.02-9485700, 081-8217470, 081-6252161