ผู้สื่อข่าวชื่อคุณกนก มาสัมภาษณ์ประเด็นการเพิกถอนผู้อนุบาล

บทความวันที่ 26 ก.ค. 2562, 14:12

มีผู้อ่านทั้งหมด 3947 ครั้ง

---

การเพิกถอนผู้อนุบาล

ผู้สื่อข่าวชื่อคุณกนก มาสัมภาษณ์ประเด็นการเพิกถอนผู้อนุบาล
กรณีพี่น้องแย่งกันเป็นผู้อนุบาลและมีเงินจำนวน สามร้อยล้านบาทมาเกี่ยวข้อง
#แนวคำพิพากษาฎีกาเกี่ยวกับคนวิกลจริตคนไร้ความสามารถและผู้อนุบาลที่ผ่านมา
เทียบเคียงคำพิพากษาฎีกาที่ 4682/2541, คำพิพากษาฎีกาที่ 1918/2541
คนแก่มีอายุสูงถึง 94 ปีสุขภาพเสื่อมโทรมชราภาพหลงลืมตาไม่ค่อยดีสติสัมปชัญญะไม่สมบูรณ์  เข้าลักษณะวิกลจริตตามป.พ.พ. มาตรา 30 แล้ว
#คำพิพากษาฎีกาที่ 490/2509 (ประชุมใหญ่)
ผู้ป่วยเป็นโรคเนื้องอกในสมองนอนติดเตียงพูดไม่ได้หูไม่ได้ยิน  ตามองไม่เห็นทั้งสองข้างไม่มีสติสัมปชัญญะถือว่าเป็นคนวิกลจริตแล้ว

คำพิพากษาศาลฎีกาที่อ้างอิง
1. คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4682/2541
          ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ศ.เป็นคนไร้ความสามารถและตั้งผู้ร้องเป็นผู้อนุบาล ผู้คัดค้านทั้งสามร้องคัดค้านขอให้ศาลชั้นต้นเพิกถอนคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้อนุบาล ศ. เนื่องจากคำร้องของผู้ร้องที่ขอเป็นผู้พิทักษ์ของ ศ. และคำร้องขอเป็นผู้อนุบาลของ ศ.เป็นความเท็จ และเป็นการดำเนินกระบวนพิจารณาโดยไม่สุจริตปิดบังข้อเท็จจริง และปิดบังพินัยกรรมของบิดาผู้ร้องที่ตั้งผู้คัดค้านที่ 1 เป็นผู้พิทักษ์ของนางสาวศรีสกุล ทั้งศาลอุทธรณ์ได้มีคำพิพากษาถึงที่สุดให้ผู้คัดค้านที่ 1 เป็นผู้พิทักษ์ของ ศ.อยู่ก่อนที่ผู้ร้องจะขอเป็นผู้พิทักษ์ของ ศ. และคดีที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ผู้ร้องเป็นผู้พิทักษ์ของ ศ. ผู้คัดค้านที่ 1 ได้ร้องคัดค้านขอให้ศาลชั้นต้นเพิกถอนคำสั่งดังกล่าวซึ่งศาลอุทธรณ์ได้พิพากษายกคำสั่งของศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นไต่สวนและมีคำสั่งใหม่ตามรูปคดี ประกอบกับคำร้องคัดค้านของผู้คัดค้านไม่ได้ขอถอนการเป็นผู้อนุบาลโดยอ้างเหตุตามนัยแห่ง ป.พ.พ. มาตรา 1598/8 เนื่องจากมาตรา 28 วรรคสอง บัญญัติให้การแต่งตั้งผู้อนุบาลอำนาจหน้าที่ของผู้อนุบาล และการสิ้นสุดของความเป็นผู้อนุบาลให้เป็นไปตามบทบัญญัติบรรพ 5 แห่ง ป.พ.พ.นี้และมาตรา 1598/18 วรรคสอง บัญญัติให้นำบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิและหน้าที่ของผู้ปกครองมาใช้บังคับในกรณีที่บุคคลอื่นซึ่งมิใช่บิดามารดาหรือมิใช่คู่สมรสเป็นผู้อนุบาลให้นำบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิและหน้าที่ของผู้ปกครองมาใช้บังคับโดยอนุโลมดังนั้น การแต่งตั้งผู้อนุบาลจึงต้องอนุโลมตามการแต่งตั้งผู้ปกครองด้วย ดังนี้ เมื่อได้ความว่า หากปรากฏว่าบุคคลที่ศาลตั้งให้เป็นผู้อนุบาล เป็นผู้ต้องห้ามมิให้เป็นผู้อนุบาลตามมาตรา 1587 อยู่ในขณะที่ศาลตั้งให้เป็นผู้อนุบาล โดยปรากฏแก่ศาลเองหรือผู้มีส่วนได้เสียหรืออัยการร้องขอ ก็ให้ศาลสั่งเพิกถอนคำสั่งตั้งผู้อนุบาลนั้นเสียอันเป็นกรณีร้องขอให้เพิกถอนคำสั่งตั้งผู้อนุบาลที่มีคุณสมบัติไม่เหมาะสมตามมาตรา1588 ภายหลังจากศาลมีคำสั่งตั้งแล้ว จึงไม่ใช่กรณีที่ยื่นคำร้องคัดค้านเมื่อล่วงเลยเวลาที่จะยื่นคำคัดค้านแล้ว ทั้งไม่ใช่กรณีที่ขอถอนผู้อนุบาลตามมาตรา 1598/8ผู้คัดค้านจึงยื่นคำคัดค้านได้
           ผู้ร้องและผู้คัดค้านทั้งสามมีข้อพิพาทกันอยู่แล้ว แต่คดียังไม่มีคำพิพากษาถึงที่สุดโดยคดียังอยู่ในระหว่างการพิจารณาชั้นอุทธรณ์ว่า ผู้ร้องเป็นผู้พิทักษ์ ศ.โดยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ การที่ผู้คัดค้านทั้งสามยื่นคำร้องเข้ามาในคดีนี้เพื่อให้ศาลไต่สวนและมีคำสั่งว่าผู้ร้องเป็นผู้พิทักษ์โดยไม่ชอบนั้น ผู้ร้องยอมรับอยู่ว่า คดีดังกล่าวศาลชั้นต้นมีคำสั่งเมื่อวันที่ 16 กันยายน 2537 ตั้งผู้ร้องเป็นผู้พิทักษ์ของ ศ. ครั้นวันที่ 16 พฤศจิกายน 2537 ผู้คัดค้านที่ 1 ร้องคัดค้าน ศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำร้องคัดค้านเพราะยื่นล่วงเลยกำหนดเวลา ผู้คัดค้านที่ 1 อุทธรณ์คำสั่งศาลชั้นต้น ศาลอุทธรณ์มีคำสั่งให้ศาลชั้นต้นทำการไต่สวนใหม่ และมีคำสั่งไปตามรูปคดี ต่อมาศาลชั้นต้นทำการไต่สวนใหม่ และในวันที่ 29 มกราคม 2539มีคำพิพากษาตั้งให้ผู้คัดค้านที่ 1 เป็นผู้พิทักษ์ของ ศ. ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 146 วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2539 ผู้ร้องอุทธรณ์คำพิพากษาศาลชั้นต้น วันที่ 14 มกราคม 2540 ศาลอุทธรณ์มีคำพิพากษาให้ยกอุทธรณ์ของผู้ร้องและคดีถึงที่สุด ดังนั้น การที่ผู้คัดค้านทั้งสามยื่นคำร้องคัดค้านเข้ามาในคดีนี้ ก็เพื่อให้ศาลชั้นต้นมีคำสั่งเพิกถอนคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้อนุบาลนางสาวศรีสกุลจึงไม่ใช่กรณีร้องซ้อน
          ผู้คัดค้านทั้งสามยื่นคำร้องคัดค้านเพื่อขอให้ศาลชั้นต้นเพิกถอนคำสั่งศาลชั้นต้นที่ตั้งผู้ร้องเป็นผู้อนุบาลโดยอ้างเหตุแห่งการคัดค้านหลายประการดังกล่าวมาแล้วข้างต้น จึงจำเป็นต้องฟังพยานหลักฐานให้สิ้นกระแสความเสียก่อนที่จะวินิจฉัยว่ามีเหตุควรเพิกถอนคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้อนุบาล ศ.หรือไม่ ชอบที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้น จึงชอบที่ศาลชั้นต้นจะต้องทำการไต่สวนพยานหลักฐานของผู้คัดค้านและผู้ร้องแล้วมีคำสั่งใหม่ตามรูปคดี

2.คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1918/2541 
           พระภิกษุ ช โจทก์ และนาง น จำเลย เป็นบุตรของนายช่วง นายช่วงถึงแก่ความตายเมื่อปี 2537 ขณะมีอายุ 96 ปี ก่อนตาย ในปี 2529 นายช่วงได้ทำพินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมืองยกที่ดินพิพาทให้โจทก์ แต่ต่อมา ปี 2536 นายช่วงได้ทำสัญญาให้ที่ดินพิพาทแก่จำเลย คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยว่า สัญญาให้ที่ดินระหว่างนายช่วงกับจำเลยเป็นโมฆียะหรือไม่ ศาลเห็นว่า คำพยานโจทก์ซึ่งเป็นหลานและพี่น้องของโจทก์และจำเลย ทั้งไม่มีส่วนได้เสียในพินัยกรรม เบิกความสอดคล้องต้องกัน จึงมีน้ำหนักให้น่าเชื่อถือว่านายช่วงมีสุขภาพไม่ดี มีอาการหลงลืม และตาไม่ค่อยดีมาตั้งแต่ปี 2532 การที่นายช่วงซึ่งมีอายุสูงถึง 94 ปี ทำสัญญาให้ที่ดินพิพาทแก่จำเลยในขณะที่มีสุขภาพเสื่อมโทรมจากชราภาพ ยากต่อการเขียนหนังสือ มีความหลงลืมมากขึ้น โดยใช้วิธีพิมพ์ลายนิ้วมือซึ่งอาจมีบุคคลช่วยจับมือให้พิมพ์ลายนิ้วมือก็เป็นได้ ซึ่งต่างกับเมื่อครั้งที่นายช่วงทำพินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมือง ซึ่งนายช่วงลงลายมือชื่อและเขียนข้อความได้ยาวถึง 12 บรรทัด ข้อเท็จจริงน่าเชื่อว่า นายช่วงทำสัญญาให้ที่ดินพิพาทแก่จำเลยในขณะที่สติสัมปชัญญะไม่สมบูรณ์ จึงตกเป็นโมฆียะ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 30 นายช่วงถึงแก่ความตายก่อนการบอกล้างโมฆียะกรรมดังกล่าว โจทก์ซึ่งเป็นทายาทย่อมมีสิทธิบอกล้างได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 175 และเมื่อโจทก์ฟ้องคดีนี้จึงถือได้ว่าโจทก์บอกล้างแล้ว ย่อมตกเป็นโมฆะ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 176 ฎีกาในประการอื่นของจำเลยนอกจากนี้ล้วนไม่เป็นสาระแก่คดีอันควรได้รับการวินิจฉัยต่อไป ศาลพิพากษาให้จำเลยจดทะเบียนเพิกถอนชื่อจำเลยออกจากโฉนดที่ดินพิพาทให้เป็นชิ่อของนายช่วง โดยจำเลยเป็นผู้เสียค่าธรรมเนียม หากจำเลยไม่ปฏิบัติ ให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนา และให้จำเลยมอบโฉนดที่ดินพิพาทคืนโจทก์

3.คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 490/2509
             คำว่า บุคคลวิกลจริต ตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 29 นั้น มิได้หมายเฉพาะถึงบุคคลผู้มีจิตผิดปกติหรือตามที่เข้าใจกันทั่วๆ ไปว่าเป็นบ้า เท่านั้นไม่ แต่หมายรวมถึงบุคคลที่มีกิริยาอาการผิดปกติเพราะสติวิปลาศ คือ ขาดความรำลึก ขาดความรู้สึก และขาดความรู้สึกผิดชอบด้วยเพราะบุคคลดังกล่าวนี้ไม่สามารถประกอบกิจการงานของตน หรือประกอบกิจส่วนตัวของตนได้ทีเดียว
            ผู้ที่ป่วยเป็นโรคเนื้องอกในสมอง ต้องนอนอยู่บนเตียงตลอดเวลามีอาการพูดไม่ได้ หูไม่ได้ยินตาทั้งสองข้างมองไม่เห็น มีอาการอย่างคนไม่มีสติสัมปชัญญะใดๆ ไร้ความสามารถที่จะดำเนินกิจการทุกสิ่งทุกอย่าง ถือว่าเป็นบุคคลวิกลจริตตามความหมายแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 29 แล้ว

ตัวบทกฎหมายอ้างอิง
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 30 การใด ๆ อันบุคคลวิกลจริตซึ่งศาลยังมิได้สั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถได้กระทำลง การนั้นจะเป็นโมฆียะต่อเมื่อได้กระทำในขณะที่บุคคลนั้นจริตวิกลอยู่ และคู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่งได้รู้แล้วด้วยว่าผู้กระทำเป็นคนวิกลจริต