เจ้าของเดิมขายที่ดินโดยสำคัญผิด ผู้รับซื้อไป ไม่ได้เป็นเจ้าของ ไม่มีสิทธิโอนให้แก่ผู้อื่น
เจ้าของที่ดินโอนขายที่ดินให้บุคคลอื่นโดยไม่มีเจตนาจะขาย การซื้อขายตกเป็นโมฆะ ผู้รับซื้อไม่มีสิทธิในฐานะเจ้าของที่ดิน ไม่มีสิทธิจำหน่ายจ่ายโอนให้แก่บุคคลอื่น หากจำหน่ายจ่ายโอนไปแล้ว ผู้รับโอนก็ไม่มีสิทธิในที่ดินแปลงนั้น และเจ้าของเดิมสามารถฟ้องเพิกถอนการทำนิติกรรมเกี่ยวกับที่ดินแปลงนั้นทุกครั้งได้
คำพิพากษาฎีกาที่ 217/2562
โจทก์ไม่มีเจตนาขายที่ดินพิพาทแก่จำเลยที่ 3 แต่มีเจตนาจดทะเบียนจำนองที่ดินพิพาทแก่กองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร การทำหนังสือสัญญาขายที่ดินพิพาทจึงเป็นการแสดงเจตนาโดยสำคัญผิดในลักษณะของนิติกรรมซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรม สัญญาขายที่ดินพิพาทระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ 3 จึงตกเป็นโมฆะตามป.พ.พ. มาตรา 156 วรรคหนึ่ง จำเลยที่ 3 ไม่ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทและไม่มีสิทธิโอนขายต่อแก่จำเลยที่ 4 และที่ 5 แม้จำเลยที่ 5 จะซื้อที่ดินพิพาทไว้โดยสุจริต เสียค่าตอบแทนและจดทะเบียนตามกฏหมาย จำเลยที่ 5 ก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทตามหลักกฏหมายทั่วไปที่ว่าผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน กรณีจึงมีเหตุให้เพิกถอนการจดทะเบียนการขายที่ดินพิพาทระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ 3 ระหว่างจำเลยที่ 3 กับจำเลยที่ 5 และระหว่างจำเลยที่ 4 กับจำเลยที่ 5
ตัวบทกฏหมายอ้างอิง
ประมวลกฏหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 156 การแสดงเจตนาโดยสำคัญผิดในสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรมเป็นโมฆะ
ความสำคัญผิดในสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรมตามวรรคหนึ่ง ได้แก่ ความสำคัญผิดในลักษณะของนิติกรรม ความสำคัญผิดในตัวบุคคลซึ่งเป็นคู่กรณีแห่งนิติกรรมและความสำคัญผิดในทรัพย์สินซึ่งเป็นวัตถุแห่งนิติกรรม เป็นต้น