จากกรณีข่าวที่คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบแก้ไขเพิ่มเติมคุณสมบัติผู้ประมูล

บทความวันที่ 17 ส.ค. 2555, 00:00

มีผู้อ่านทั้งหมด 42066 ครั้ง

การทุจริตคอรัปชั่น

            จากกรณีข่าวที่คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบแก้ไขเพิ่มเติมคุณสมบัติผู้ประมูลเพื่อออกแบบก่อสร้างระบบบริหารจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืนจากเดิมผู้ยื่นประมูลต้องเคยมีผลงานมูลค่าไม่น้อยกว่า 10% ของโครงการ วงเงิน 3.5 แสนล้านบาท เหลือ 10% ของแต่ละแผนงาน แต่จากการหารือของผู้เชี่ยวชาญระบบบริหารจัดการน้ำ พบว่าอาจเป็นการเอื้อให้กับบางบริษัท  ซึ่งที่ประชุมเห็นชอบตามที่ กบอ.เสนอในการปรับหลักเกณฑ์การจัดซื้อจัดจ้างหรือทีโออาร์ บริษัทเอกชน 395 ราย ในการพิจารณาคัดเลือกกรอบแนวคิดเพื่อออกแบบก่อสร้างระบบการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน

            ทั้งนี้สืบเนื่องจากเอ็มโอยู 3 ฉบับที่รัฐบาลได้ลงนามร่วมกับจีน ตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมาอาจเอื้อประโยชน์ให้บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านการก่อสร้างและด้านพลังงานของรัฐบาลจีน ซึ่งเคยมีผลงานก่อสร้างเขื่อนในกัมพูชาและอีกหลายเขื่อนทั่วโลก เนื่องจากมีโอกาสได้รับงานก่อสร้างในโครงการนี้  ส่วนเรื่องของการลดคุณสมบัติลงอ้างว่าเปิดโอกาสให้บริษัทขนาดเล็กเข้ามาร่วมเสนองาน

            ปัญหาการคอรัปชั่นในระบบราชการมีอยู่ทุกหน่วยงาน  เพียงแต่จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับวัฒนธรรมในองค์กร และความสามารถในการตรวจสอบเอาจริงเอาจังของหัวหน้าหน่วยงานนั้น ๆ  ผมในฐานะวิทยากรบรรยายหลักสูตรระบบป้องกันและเทคนิคการตรวจสอบการทุจริตภายในองค์กร ขอนำเสนอระบบป้องกันและเทคนิคการตรวจสอบการทุจริตภายในองค์กร เป็นรายประเด็นดังต่อไปนี้

ความหมายของคำว่า “ทุจริต”

-ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1 (1) “โดยทุจริต”  หมายความว่า เพื่อแสวงหาประโยชน์ที่มิควรได้โดยชอบด้วยกฎหมายสำหรับตนเองหรือผู้อื่น

-ตามพ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ใช้ความหมายตามพจนานุกรม หมายถึง ความประพฤติชั่ว โกง ไม่ซื่อตรง

- ตาม พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต  พ.ศ. 2542  มาตรา 4 “ทุจริตต่อหน้าที่” หมายความว่า ปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติอย่างใดในตำแหน่งหรือหน้าที่หรือปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติอย่างใดในพฤติการณ์ที่อาจทำให้ผู้อื่นเชื่อว่ามีตำแหน่งหรือหน้าที่ทั้งที่ตนมิได้มีตำแหน่งหรือหน้าที่นั้น หรือใช้อำนาจในตำแหน่งหรือหน้าที่ ทั้งนี้ เพื่อแสวงหาประโยชน์ที่มิควรได้โดยชอบสำหรับตนเองหรือผู้อื่น

- ตาม พ.ร.บ.มาตรการของฝ่ายบริหารในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2551 มาตรา 3 “ทุจริตต่อหน้าที่” หมายความว่า ปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติอย่างใดในตำแหน่งหรือหน้าที่หรือปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติอย่างใดในพฤติการณ์ที่อาจทำให้ผู้อื่นเชื่อว่ามีตำแหน่งหรือหน้าที่ทั้งที่ตนมิได้มีตำแหน่งหรือหน้าที่นั้น หรือใช้อำนาจในตำแหน่งหรือหน้าที่ ทั้งนี้ เพื่อแสวงหาประโยชน์ที่มิควรได้โดยชอบสำหรับตนเองหรือผู้อื่น หรือกระทำการอันเป็นความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการหรือความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ในการยุติธรรม

- ตามประมวลกฎหมายอาญา หรือตามกฎหมายอื่น “ประพฤติมิชอบ” หมายความว่า ใช้อำนาจในตำแหน่งหรือหน้าที่อันเป็นการฝ่าฝืนกฎหมาย ระเบียบ คำสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีที่มุ่งหมายจะควบคุมดูแลการรับ การเก็บรักษา หรือการใช้เงินหรือทรัพย์สินของแผ่นดิน

รูปแบบการทุจริตภายในภาคเอกชน

1.ปัจจัยภายนอก  เช่น การติดต่อขายสินค้าให้กับลูกค้าบางครั้งมีเจ้าหน้าที่ของลูกค้าที่ต้องการสั่งซื้อสินค้ามีการเรียกสินบน ทำให้ผู้ขายสินค้าต้องจ่ายเงินใต้โต๊ะให้กับเจ้าหน้าที่ฝ่ายจัดซื้อของลูกค้าเพื่อให้ขายสินค้าได้ 

2.เจ้าของกิจการทุจริต เช่น ตั้งบริษัทขึ้นมาทำธุรกิจขายตรงแต่ธุรกิจที่แท้จริงมีความผิดตามพรก.กู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน หรือแชร์ลูกโซ่

3. ผู้บริหารและพนักงาน เช่น ผู้บริหารธนาคารให้บุคคลในครอบครัวหรือเพื่อนฝูงตั้งบริษัทประเมินราคาทรัพย์สินในการขอสินเชื่อ หรือจัดจ้างบริษัทขนเงินหรือบริษัทรักษาความปลอดภัย ที่เป็นของพวกพ้องตนเอง โดยอาศัยตำแหน่งหน้าที่หาประโยชน์

4.การรับประโยชน์ที่มิควรได้ เช่น พนักงานฝ่ายจัดซื้อจัดจ้าง มีอำนาจในการจัดซื้อจัดจ้าง รับสินบนจากผู้ขายสินค้า ซึ่งนำเงินมาให้โดยที่ตัวเองไม่ได้ร้องขอที่เรียกว่า กินตามน้ำ 

5.สวัสดิการที่สูงเกินควรที่บริษัทให้กับผู้บริหารและพนักงาน เช่น ค่าน้ำมันรถ, ตั๋วเครื่องบินราคาถูก, งบรับรองสำหรับผู้บริการระดับสูง, รถประจำตำแหน่งผู้บริหาร เป็นต้น

            จากประสบการณ์การทำงานสืบสวนจับกุมการกระทำความผิดเกี่ยวกับการทุจริตในองค์กร พบว่า วิธีการจะสืบการทุจริตได้ต้องอาศัยความร่วมมือจากบุคคลภายในองค์กรเป็นหลัก รองลงมาคือการได้ข้อมูลจากการหักหลังกันเองระหว่างผู้ที่ทุจริต จึงจะสามารถจับกุมผู้ทุจริตมาดำเนินคดีได้