ทนายคลายทุกข์ขอนำข่าวจากหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ที่นำเสนอบทความเกี่ยวกับ การลงคะแนนเลือกตั้งก่อนวันเลือกตั้ง

บทความวันที่ 20 พ.ค. 2554, 00:00

มีผู้อ่านทั้งหมด 7213 ครั้ง

เลือกตั้งล่วงหน้าต้องอ่านทางนี้

          ทนายคลายทุกข์ขอนำข่าวจากหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ที่นำเสนอบทความเกี่ยวกับ การลงคะแนนเลือกตั้งก่อนวันเลือกตั้ง หรือที่เรียกกันติดปากว่า “การเลือกตั้งล่วงหน้า” นั้น เป็นที่รู้จักมักคุ้นและเพิ่งจะมีในการเลือกตั้งกันเป็นครั้งแรก ก็ในการเลือกตั้ง ตามรัฐธรรมนูญฉบับ ปี 2540 ในการเลือกตั้ง ส.ว. เมื่อปี 2543 และสืบเนื่องเรื่อยมาในการเลือกตั้งทั่วไป ส.ส.และส.ว.ทุกครั้ง
การเลือกตั้งล่วงหน้า แบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท คือ
          การเลือกตั้งล่วงหน้าในเขตเลือกตั้ง สำหรับผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 3 กลุ่ม คือ กลุ่มผู้ที่ได้รับคำสั่งจากทางราชการให้ไปปฏิบัติหน้าที่นอกเขตเลือกตั้ง เช่น ทหาร ตำรวจ ข้าราชการ เป็นต้น กลุ่มที่สองได้แก่ ผู้ที่จะต้องเดินทางไปนอกเขตเลือกตั้ง เช่น ไปต่างประเทศ ไปงานบวช งานแต่งงาน ฯลฯ กลุ่มที่สามคือผู้ที่ในวันเลือกตั้งไม่สามารถไปใช้สิทธิเลือกตั้งได้ เช่น หมอนัดผ่าตัด เป็นต้น ทำให้กกต.ต้องกำหนดเรื่องของการเลือกตั้งล่วงหน้าไว้เป็น
          การเลือกตั้งล่วงหน้านอกเขตจังหวัด ในส่วนนี้จะเป็นกลุ่มผู้ที่มีชื่อตามทะเบียนบ้านอยู่ต่างจังหวัดหรือเพิ่งย้ายมาอยู่จังหวัดใหม่ไม่ถึง 90 วันนับถึงวันเลือกตั้ง และประสงค์จะใช้สิทธิเลือกตั้งในจังหวัดที่ตนอยู่ เช่น นายก.เป็นคนอำเภอเมือง จ.เชียงใหม่ แต่ได้ย้ายทะเบียนบ้านมาอยู่ที่กทม.ไม่ถึง 90 วันก็ต้องไปลงทะเบียนในเขต กทม.ที่ตนเองอาศัยอยู่ แต่ต้องเลือก ส.ส. ที่อยู่ในเขตที่ จ.เชียงใหม่ ที่ตนเองมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านในเขตนั้น
         การเลือกตั้งล่วงหน้านอกราชอาณาจักรหรือเลือกตั้งต่างประเทศ จะเป็นผู้ที่มีชื่อตามทะเบียนบ้านที่อยู่ในประเทศไทย แต่ได้อาศัยหรือทำงาน หรือเรียนหนังสืออยู่ต่างประเทศและประสงค์จะใช้สิทธิเลือกตั้งในประเทศที่ตนอาศัยอยู่ ในฐานะที่เป็นคนไทย ผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั้ง 3 กลุ่มนี้ก็ย่อมจะต้องมีสิทธิและมีหน้าที่ต้องไปใช้สิทธิเลือกตั้งด้วย เช่นเดียวกับผู้มีสิทธิเลือกตั้งคนอื่น ๆ ดังนั้นรัฐธรรมนูญ ปี 40 รวมทั้งรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันจึงให้สิทธิและอำนวยความสะดวกให้สามารถเข้าถึงการใช้สิทธิได้อย่างเต็มที่
          ในการเลือกตั้งที่ผ่าน ๆ มา การเลือกตั้งล่วงหน้านอกเขตจังหวัด และ การเลือกตั้งล่วงหน้านอกราชอาณาจักร ไม่ค่อยมีปัญหามากนัก เพราะผู้ที่จะใช้สิทธิดังกล่าวจะต้องลงทะเบียนเพื่อขอใช้สิทธิก่อนวันเลือกตั้งไม่น้อยกว่า 30 วัน การไปใช้สิทธิก็จะได้รับความสะดวกเพราะ ทางกกตจังหวัดสามารถเตรียมการอำนวยความสะดวกได้ทันเนื่องจากทราบจำนวนผู้ลงทะเบียนล่วงหน้าถึง 30 วัน เช่นเดียวกับการเลือกตั้งล่วงหน้าต่างประเทศซึ่งทางสถานทูตและสถานกงสุลก็สามารถเตรียมการจัดหน่วยเลือกตั้งกลางหรือจัดหน่วยเลือกตั้งเคลื่อนที่ รวมทั้งเปิดให้ลงคะแนนทางไปรษณีย์ได้ด้วย นับว่าผู้ใช้สิทธิทั้ง 2 กลุ่มนี้แทบไม่มีปัญหาใด ๆ
          จะมีบ้างก็ ในการเลือกตั้งล่วงหน้านอกเขตจังหวัด ที่มีคนลงทะเบียนจำนวนนับแสนคนแต่ทาง กกต.จัดที่เลือกตั้งไว้เพียงแห่งเดียว เช่น ที่จังหวัดสมุทรปราการ จัดไว้ที่โรงเรียนนายเรือทำให้ผู้มาใช้สิทธิต้องแออัดยัดเยียดในการใช้สิทธิ ซ้ำการจราจรก็ติดอย่างหนัก ซึ่งในปีนี้ ได้รับการยืนยันว่า กกต.จังหวัดสมุทรปราการได้จัดเตรียมสถานที่รองรับไว้ถึง 4 แห่ง เพื่อให้กระจายมากขึ้น ทำให้เบาใจได้ในระดับหนึ่งว่าปัญหาเช่นที่เคยเกิดขึ้นน่าจะหมดไป รวมทั้ง กทม. ก็จะจัดให้มีการยื่นได้ทุกสำนักงานเขต กทม.
          อย่างไรก็ดี ในการเลือกตั้งล่วงหน้าครั้งนี้เกิดขึ้นท่ามกลางความไม่ไว้วางใจระหว่างพรรคการเมืองต่าง ๆ ที่กังขาว่าการเลือกตั้งล่วงหน้า โดยเฉพาะการเลือกตั้งล่วงหน้าประเภท “ในเขตเลือกตั้ง” อาจจะเป็นการซื้อเสียงล่วงหน้าได้ จึงแก้ไขกฎหมายเลือกตั้ง กำหนดให้ เลือกตั้งล่วงหน้าเพียง 1 วัน และต้องมีการลงทะเบียนก่อนจึงจะสามารถใช้สิทธิเลือกตั้งได้ เป็นการให้สิทธิตามความจำเป็น มิใช่ใช้หลัก “อำนวยความสะดวก” อย่างที่เคยเป็นมา
          การแก้ไขกฎหมายดังกล่าวนับว่า “เข้าทาง” กกต.อยู่ไม่น้อย เพราะ กกต.เคยจัดสัมมนาระดมความเห็นเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้ง ต่างเห็นตรงกันว่า เพื่อให้สามารถจัดการเลือกตั้งได้ดี มีประสิทธิภาพ ควรให้มีการลงทะเบียน ซึ่งนอกจากจะสามารถจัดเตรียมบัตรเลือกตั้งได้อย่างเหมาะสมพอดีกับผู้ลงทะเบียนขอใช้สิทธิ ยังจะลดวงจรขบวนการซื้อเสียงล่วงหน้าที่อ้างว่าติดธุระในวันเลือกตั้ง แล้วในช่วง “วอล์กอิน” มาขอใช้สิทธิเลือกตั้งล่วงหน้าก่อนเพื่อนคนอื่น จึงเป็นอันว่าในการเลือกตั้ง ส.ส. ครั้งนี้จะเป็นครั้งแรกที่ผู้จะใช้สิทธิเลือกตั้งล่วงหน้าต้องยื่นขอลงทะเบียนก่อน
          อย่างไรก็ตามข้อเสนอหนึ่งที่ทาง กกต.ขอแก้ไข แต่ทั้งสองสภาไม่เห็นด้วย คือ กกต.ต้องการให้การลงทะเบียนให้มีผลเพียงครั้งเดียว หากจะขอเลือกตั้งล่วงหน้าใหม่ก็ต้องลงทะเบียนใหม่นั้น เรื่องนี้ จึงอาจจะเป็นปัญหาสำหรับคน 2 ล้านเศษ ที่ลงทะเบียนขอใช้สิทธินอกเขตจังหวัด หรือนอกราชอาณาจักรไว้ในการเลือกตั้ง ส.ส. เมื่อ 23 ธันวาคม 2550 และ การเลือกตั้ง ส.ว. ในวันที่ 2 มีนาคม 2551 ซึ่งป่านนี้บางคนอาจจะเรียนจบ หรือย้ายที่ทำงาน หรือย้ายกลับภูมิลำเนาเดิม หรือเดินทางกลับจากต่างประเทศแล้ว หากประสงค์จะกลับไปใช้สิทธิตามที่ตนมีชื่อในทะเบียนบ้าน ก็จะต้องลงทะเบียนขอเปลี่ยนแปลงก่อนวันเลือกตั้งไม่น้อยกว่า 30 วัน หรือภายในวันที่ 2 มิถุนายน 2554 มิฉะนั้นก็ต้องไปลงคะแนนยังที่เลือกตั้งกลางของจังหวัด หรือสถานทูตหรือสถานกงสุลในประเทศที่ตนได้ลงทะเบียนไว้

เอกสารที่ต้องเตรียมยื่นลงทะเบียนนอกเขตจังหวัด
-  ต้องเตรียมแบบฟอร์มคำขอลงทะเบียนการใช้สิทธิเลือกตั้งนอกเขตจังหวัด (ขอรับได้ที่ที่ว่าการอำเภอทุกแห่งหรือสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัด หรือโหลดได้จาก www.ect.go.th) โดยเข้าไปที่ สื่อประชาสัมพันธ์ และเข้าไปที่แบบฟอร์ม แล้วกดโหลด จะได้ แบบ ส.ส. 42
-  สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน หรือสำเนาบัตรที่มีรูปถ่ายที่ทางราชการออกให้และมีเลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก หมายเหตุ กรณีนี้ สามารถยื่นรวมกันเป็นกลุ่มได้ โดยใช้คำแบบ ส.ส.42/ก หรือทำเป็นหนังสือที่มี ชื่อ-สกุล เลขประจำตัวประชาชน ที่อยู่ตามหลักฐานทะเบียนบ้านในเขตเลือกตั้ง และจังหวัดที่ตนมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านครั้งสุดท้ายเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 90 วัน

วิธีการยื่นคำขอลงทะเบียนนอกเขตจังหวัด
          สามารถยื่นต่อนายทะเบียนอำเภอ/นายทะเบียนท้องถิ่น ก็คือ ผู้อำนวยการสำนักงานเขตของ กทม. นายอำเภอ หรือปลัดเทศบาล โดยมีวิธีการยื่น 3 ทาง คือสามารถยื่นด้วยตนเอง หรือทำหนังสือมอบหมายให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งอื่นดำเนินการแทน หรือส่งทางไปรษณีย์ (ดูตราประทับต้นทางเป็นสำคัญ)

ระยะเวลาในการลงทะเบียนเลือกตั้งนอกเขตจังหวัด สามารถลงทะเบียนได้ตั้งแต่วันที่ 19 พฤษภาคม – 2 มิถุนายน 2554
          การลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้าในเขตเลือกตั้ง ผู้ที่อาศัยอยู่ในบ้านตามทะเบียนบ้าน ที่ต้องเดินทางออกนอกเขตไม่สามารถไปใช้สิทธิได้ในวันเลือกตั้ง ก็สามารถไปแสดงตนเพื่อขอลงคะแนนเลือกตั้ง ส.ส.ล่วงหน้า ได้ ณ ที่เลือกตั้งกลางในเขตเลือกตั้งที่ตนมีสิทธิเลือกตั้ง โดยต้องยื่นคำขอลงทะเบียนต่อนายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่่น ในวันที่ 12 พฤษภาคม-16  มิถุนายน 2554 ณ สถานที่ที่ กกต.เขต กำหนด เช่น สำนักงาน กกต.เขต หรือที่ว่าการอำเภอ เป็นต้น
           ส่วนการลงคะแนนเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร ผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่อยู่ต่างประเทศต้องขอลงทะเบียนใช้สิทธินอกราชอาณาจักร ก่อนวันเลือกตั้งไม่น้อยกว่า 30 วัน (ระหว่างวันที่ 10 พ.ค.-2 มิ.ย. 54) ไปลงคะแนนล่วงหน้า ระหว่างวันที่ 12 พฤษภาคม-26 มิถุนายน 54 ณ สถานเอกอัครราชทูต สถานกงสุลหรือลงคะแนนทางไปรษณีย์  (ตามที่สถานเอกอัครราชทูต หรือสถานกงสุลกำหนด)

ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจากหนังสือพิมพ์เดลินิวส์ หรืออ่านข่าวเพิ่มเติมได้ที่ http://www.dailynews.co.th/newstartpage/index.cfm?page=content&categoryId=680&contentID=139819