การตรวจค้นบ้านที่อยู่อาศัยโดยไม่มีหมายค้น
- โดยหลักต้องค้นในเวลากลางวัน
- ค้นกลางคืนต้องเป็นกรณีฉุกเฉินอย่างยิ่ง
- ความผิดลหุโทษ เป็นคดีเล็กน้อย ค้นโดยไม่มีหมายค้นไม่ได้
- เจ้าของบ้านหรือคนในบ้านด่าหรือทำร้ายร่างกาย ตำรวจซึ่งเข้ามาค้นโดยไม่มีหมายค้นถือว่าเป็นการป้องกันตัว
- ตำรวจควบคุมตัวบุคคลในบ้านไปโดยไม่มีหมายค้น ถือว่าเป็นการหน่วงเหนี่ยวกักขัง
- คำว่าเจ้าบ้านหมายถึงหัวหน้าของบุคคลที่อยู่อาศัยในบ้านรวมตลอดถึงคู่สมรส ลูกเจ้าของบ้านไม่ใช่เจ้าของบ้าน
- สถานีตำรวจอยู่ไกลจากศาล เป็นข้ออ้างในการเข้าตรวจค้นคดียาเสพติดได้ เพราะการไปขอออกหมายค้นย่อมทำให้เนิ่นช้า ยาเสพติดย่อมถูกโยกย้ายเสียก่อนได้ เข้าข้อยกเว้นค้นโดยไม่ต้องมีหมายค้น
คำพิพากษาฎีกาที่ 1035/2536
คำว่า เจ้าบ้าน ตาม ป.วิ.อาญา มาตรา 92 (5) หมายถึง ผู้เป็นหัวหน้าของบุคคลที่อาศัยอยู่ในบ้านหลังนั้น และรวมตลอดถึงคู่สมรสของผู้เป็นหัวหน้าเท่านั้น เพราะบุคคลดังกล่าวเป็นผู้รับผิดในการครอบครองบ้านและปกครองผู้อยู่อาศัยในบ้านหลังนั้น หาได้รวมถึงผู้ที่อยู่ในบ้านทุกคนไม่ ตามทะเบียนบ้านหลังเกิดเหตุ บ. บิดาจำเลยเป็นหัวหน้า มีชื่อจำเลยอยู่ในฐานะเป็นบุตร จำเลยจึงไม่ได้อยู่ในฐานะเป็นเจ้าบ้านตาม ป.วิ.อาญา มาตรา 92(5) การที่ผู้เสียหายกับพวกเข้าไปจับกุมจำเลยในบ้านดังกล่าวตามหมายจับ แต่ไม่มีหมายค้น ทั้งผู้เสียหายกับพวกมิใช่ตำรวจชั้นผู้ใหญ่ที่จะทำการค้นโดยไม่ต้องมีหมายค้นจึงเป็นการจับกุมโดยมิชอบตาม ป.วิ.อาญา มาตรา 81 และเป็นการจับกุมโดยไม่มีอำนาจ จำเลยจึงชอบที่จะป้องกันสิทธิของตนให้พ้นจากภยันตรายอันเกิดจากการจับกุมโดยมิชอบเช่นนั้นได้ หากจำเลยจะชกต่อยผู้เสียหายจริงก็เป็นการกระทำเพื่อป้องกันสิทธิของตนพอสมควรแก่เหตุ และไม่มีความผิดฐานต่อสู้ขัดขวางเจ้าพนักงานในการปฏิบัติการตามหน้าที่และทำร้ายร่างกาย บ. บิดาจำเลยเป็นหัวหน้าเป็นเจ้าบ้าน ถ้า บ. ถูกออกหมายจับแล้วเจ้าพนักงานตำรวจไปพบ บ. ในที่รโหฐานซึ่งเป็นบ้านของ บ. ซึ่งเป็นบุคคลที่มีหมายจับของศาลก็สามารถเข้าไปจับได้ เพราะผู้ถูกจับเป็นเจ้าบ้านไม่จำต้องมีหมายค้น แต่คนถูกจับเป็นลูกของเจ้าบ้านไม่ใช่เจ้าบ้าน เมื่อจำเลยทำร้ายร่างกายต่อเจ้าพนักงานก็เป็นการกระทำเพื่อป้องกันสิทธิของตนพอสมควรแก่เหตุ แต่ไม่มีความผิดฐานต่อสู้ขัดขวางเจ้าพนักงานในการปฏิบัติหน้าที่และทำร้ายร่างกาย
การค้นต้องทำในเวลากลางวัน มาตรา 96 บัญญัติว้า การค้นในที่รโหฐานต้องกระทำระหว่างำพระอาทิตย์ขึ้นและตก มีข้อยกเว้น
(1) เมื่อลงมือต้นแต่ในเวลากลางวัน ถ้ายังไม่เสร็จจะค้นต่อไปในเวลากลางคืนก็ได้