จะมีความผิดไหมหากไม่แสดงหลักฐานที่ทายาทมีผู้สืบสันดาน
ลุงของผมเป็นทหาร เสียชีวิตและภรรยาลุง ก็เสียแล้วเหมือนกัน ลุงกับป้ามีลูกสองคนเสียชีวิตแล้ว พ่อผมเป็นน้องชายของลุงที่เกิดจากบิดามารดารเดียวกัน (ปู่กับย่าเสียไปนานแล้ว) แล้วพ่อร้องขอต่อศาลเป็นผู้จัดการมรดกแล้ว ศาลก็อนุมัติมาให้แล้วแต่มีอยู่ว่าลูกสาวของลุงมีลูกสองคน โดยที่พ่อของผมไม่รู้เลยว่าลูกสาวของลุงมีลูก(เพราะอยู่ไกลกัน)แล้วพ่อของเด็กสองคนนั้นมาร้องคัดค้าน จะทำได้ไหมครับ ถ้าทำได้พ่อของผมจะมีความผิดไหมครับที่ไม่ได้แสดงหลักฐานว่า ลูกสาวของลุงมีทายาท แต่ว่าลูกสาวลุงไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับแฟนของเขานะครับ (แล้วเด็กสองคนนั้นยังไม่บรรลุนิติภาวะเลยนะครับ)แล้วในใบมรณะบัตร บอกว่าเป็นนางสาวสถานะภาพโสด
คำแนะนำทนายคลายทุกข์
ปัญหาของคุณเป็นเรื่องของการจัดการมรดกของลุงซึ่งเป็นเจ้ามรดก โดยก่อนอื่นคุณต้องเข้าใจความหมายของคำว่า "ผู้สืบสันดาน" ก่อน ซึ่งหมายถึง ลูก หลาน เหลน ลื่อ ซึ่งตามปัญหาของคุณคือ ลูกสาวของลุงซึ่งเป็นผู้สืบสันดานได้ถึงแก่ความตายแล้ว แล้วปรากฎว่าเขามีลูกสองคน ซึ่งมีฐานะเป็นหลาน และตามกฎหมายถือว่าเป็นผู้สืบสันดานและเป็นทายาทโดยธรรมของลุงเจ้าของมรดก เพราะฉะนั้นบุตรของลูกสาวลุง ซึ่งเป็นหลานของเจ้ามรดกจึงเป็นผู้สืบสันดานและเป็นทายาทโดยธรรมลำดับที่ 1 มีสิทธิรับมรดกของลุง(เจ้ามรดก) โดยมีสิทธิรับมรดกแทนมารดาได้ ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1629(1),(2), 1631
ส่วนบุตรของลูกสาวลุงดังกล่าว ซึ่งได้เกิดจากมารดาที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับบิดา บิดาดังกล่าวจึงมิใช่บิดาที่ชอบด้วยกฎหมายของหลานเจ้ามรดกดังกล่าว แต่หลานเจ้ามรดกย่อมเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของมารดาแต่ผู้เดียว ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1546 ฉะนั้น บิดาของเด็กสองคนดังกล่าว จึงไม่ใช่ผู้มีส่วนได้เสียและไม่มีสิทธิร้องคัดค้านการเป็นผู้จัดการมรดกของพ่อคุณ ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1727
เพราะฉะนั้น พ่อคุณซึ่งเป็นทายาทโดยธรรมลำดับที่ 3 เพราะเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกับลุงเจ้ามรดก ซึ่งศาลมีคำสั่งตั้งเป็นผู้จัดการมรดกแล้ว แม้พ่อคุณในฐานะเจ้ามรดกจะไม่ได้แสดงบัญชีเครือญาติว่าลูกสาวของลุงมีทายาท ก็เป็นเรื่องของการไม่ทราบ อันจะเกิดขึ้นจากความผลั้งเผลอของตน ที่ไม่ตรวจสอบให้ดี จึงเป็นกรณีที่กระทำไปโดยสุจริต จึงไม่เป็นความผิดแต่ประการใด
ตัวบทกฎหมายอ้างอิง
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 1629 ทายาทโดยธรรมมีหกลำดับเท่านั้น และภายใต้บังคับแห่งมาตรา1630 วรรค 2 แต่ละลำดับมีสิทธิได้รับมรดกก่อนหลังดั่งต่อไปนี้ คือ
(1) ผู้สืบสันดาน
(2) บิดามารดา
(3) พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน
(4) พี่น้องร่วมบิดาหรือร่วมมารดาเดียวกัน
(5) ปู่ ย่า ตา ยาย
(6) ลุง ป้า น้า อา
คู่สมรสที่ยังมีชีวิตอยู่นั้นก็เป็นทายาทโดยธรรม ภายใต้บังคับของบทบัญญัติพิเศษแห่งมาตรา 1635
มาตรา 1631 ในระหว่างผู้สืบสันดานต่างชั้นกันนั้น บุตรของเจ้ามรดกอันอยู่ในชั้นสนิทที่สุดเท่านั้นมีสิทธิรับมรดก ผู้สืบสันดานที่อยู่ในชั้นถัดลงไปจะรับมรดกได้ก็แต่โดยอาศัยสิทธิในการรับมรดกแทนที่
มาตรา 1727 ผู้มีส่วนได้เสียคนหนึ่งคนใดจะร้องขอให้ศาลสั่งถอนผู้จัดการมรดก เพราะเหตุผู้จัดการมรดกละเลยไม่ทำการตามหน้าที่ หรือเพราะเหตุอย่างอื่นที่สมควรก็ได้ แต่ต้องร้องขอเสียก่อนที่การปันมรดกเสร็จสิ้นลง
แม้ถึงว่าจะได้เข้ารับตำแหน่งแล้วก็ดี ผู้จัดการมรดกจะลาออกจากตำแหน่งโดยมีเหตุอันสมควรก็ได้ แต่ต้องได้รับอนุญาตจากศาล